Czy w Polsce znikną apteki?

Czy planowane zmiany w przepisach spowodują zamknięcie nawet kilku tysięcy aptek w naszym kraju?

Czy będziemy mieć trudniejszy dostęp do leków?

Czy leki będą droższe?

14 lipca 2023 roku Sejm RP debatował nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3458), w której znalazły się zapisy zmieniające Prawo Farmaceutyczne, zawierające w swej treści regulacje:

– zakazujące przejęcia kontroli nad podmiotem prowadzącym aptekę ogólnodostępną jeżeli w wyniku przejęcia kontroli członkowie grupy kapitałowej, do której należy podmiot przejmujący kontrolę, prowadziliby łącznie więcej niż 4 apteki ogólnodostępne.

-upoważniające wojewódzkich inspektorów farmaceutycznych do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej podmiotowi, nad którym nastąpiło przejęcie kontroli wbrew zakazowi,

Wywołało to szeroką dyskusje nie tylko w środowisku farmaceutycznym. Krytycy nowelizacji ustawy wskazują na możliwość wystąpienia negatywnych skutków społeczno-gospodarczych:

1. utrata bezpieczeństwa lekowego pacjentów i konsumentów w Polsce;

2. likwidacja kilku tysięcy aptek (z obecnych ok 13 tysięcy do 8 tysięcy) i kilkunastu tysięcy miejsc pracy;

3. drastyczny wzrost cen leków w Polsce;

4. międzynarodowe roszczenia odszkodowawcze, liczone w dziesiątkach miliardów dolarów.

Wedle krytycznych analiz, wejście w życie uchwalonych przepisów, dla milionów pacjentów i tym samym konsumentów, będzie oznaczać uciążliwe ograniczenie dostępu do aptek oraz skokowy wzrost cen leków i innych towarów para- i niemedycznych sprzedawanych przez apteki. Skutki te mogą najbardziej odczuć osoby mieszkające na wsiach i w małych miejscowościach, seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami oraz konsumenci o niskich dochodach. Apteki są nie tylko miejscem, gdzie można nabyć leki, ale także pełnią inną i niezwykle istotną rolę w zapewnianiu opieki farmaceutycznej, udzielaniu porad i wsparcia dla pacjentów. W mniejszych miejscowościach często stanowią ważne centra zdrowia, szczególnie dla osób starszych czy niepełnosprawnych, które zmagają się z trudnościami w dostępie do opieki zdrowotnej.

Zatem proponowane zmiany, o których mowa powyżej, mogą wprowadzić nie tylko różnego rodzaju ograniczenia, które zagrażają istnieniu wielu aptek, ale także, co należy podkreślić, znacznie wpłyną również na pacjentów i ich zdolność do uzyskiwania niezbędnych leków i porad farmaceutycznych. Nadto likwidacja wielu aptek w mniejszych miejscowościach, stworzyłaby poważne trudności dla społeczności lokalnych. Pacjenci będą zmuszeni do pokonywania znacznych odległości, aby zdobyć potrzebne leki, co może prowadzić do opóźnień w leczeniu i negatywnie wpłynąć na zdrowie i życie wielu osób.

Mając powyższe na uwadze, naszym zdaniem, działania te mogą stanowić naruszenie praw konsumentów wyrażonych w art. 76 Konstytucji RP, który stanowi, iż władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Nadto przyjęta regulacji może stać w kolizji z art. 169 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi, że dążąc do popierania interesów konsumentów i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, Unia przyczynia się do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów, jak również wspierania ich prawa do informacji, edukacji i organizowania się w celu zachowania ich interesów.

Z tego względu, zważywszy na statutowe zadania z zakresu ochrony interesów konsumentów, Stowarzyszenie Rzeczników Konsumentów, wespół ze Stowarzyszeniem Ochrony Konsumentów Aquila, Fundacją Mercatus et Civis i Stowarzyszeniem Euro-Concret, postanowiły podjąć działania zmierzające do zbadania  odziaływania procedowanej legislacji i jej skutków na szeroko rozumiane zachowania i interesy konsumentów.

O działaniach, które zostały zaplanowane w ramach akcji społeczno-informacyjnej podjętej przez nasze organizacje będziemy na bieżąco informować.

Nasze działania mają charakter apolityczny. Nie forsujemy żadnego ze stanowisk. Skupiamy się tylko i wyłącznie na konsumentach, ich ochronie i wszelkie podejmowane działania są celowane w kierunku możliwie kompleksowego zabezpieczenia ich interesów.